Już na początku przyszłego miesiąca, między 1 a 3 czerwca, odbędzie sie tradycyjne miejskie święto - Bonus Bez Depozytu.
 |
||
| turystyka | Touristik |  |
| promocja 1 | Marketing 1 | |
| historia | Geschichte | |
| sport | Sport | |
| kultura | Kultur | |
| gospodarka 1 | Wirtschaft 1 | |
| promocja 2 | Marketing 2 | |
| gospodarka 2 | Wirtschaft 2 | |
| pozyskane środki | Fördermittel |
| SZLAKI TURYSTYCZNE | WANDERROUTEN |
| Zielona Ścieżka | Gruner Pfad |
| Trasy 1,2,3,4 | Wanderrouten 1,2,3,4 |
Zielona Ścieżka Gubin-Guben Zielona Ścieżka to niezwykle atrakcyjna trasa spacerowa, która łączy dwie części podzielonego granicą miasta Gubina i Guben. Trasa spacerowa Zielona Ścieżka Gubin- Guben została zrealizowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) - Brandenburgia 2007-2013. O wyjątkowości tego przedsięwzięcia świadczy fakt, że poprzez remont i budowę ciągów pieszo-rowerowych oraz modernizację parków i pamiątkowych miejsc o znaczeniu historycznym i ogromnych walorach turystyczno- przyrodniczo- kulturalnych charakterystycznych dla obu miast stworzono „Zieloną ścieżkę”, która swym zasięgiem spięła wszystkie warte odwiedzenia zakątki Euromiasta. Dzięki temu, zarówno turyści, jak i mieszkańcy Gubina i Guben mają wyjątkową możliwość do zapoznania się z urokami sąsiadujących ze sobą miast. . EGZOTARIUM mały ogród botaniczny Egzotarium założone zostało z inicjatywy przyrodnika i poety Tadeusza Firleja (1926-2006) na początku lat 90-tych, przy dużym wsparciu ówczesnego burmistrza Czesława Fiedorowicza. Na jego terenie znajdują się okazy wielu drzew i krzewów egzotycznych: jodły kalifornijskiej, talwiny śnieguliczki białej, jaśminów, dębu czerwonego, cypryśnika błotnego, forsycji, klonów, cisów, świerków srebrzystych, katalpy, magnolii i innych. Egzotarium jest również ogrodem specjalnie przygotowanym dla dzieci, na które czeka tutaj kilka wesołych niespodzianek. W egzotarium znajduje się również symbol trwającego już ponad 20 lat partnerstwa miast. W roku 1991 – w 200 rocznicę Konstytucji 3 Maja- burmistrzowie miast partnerskich Gubina, Guben i Laatzen posadzili tutaj 3 lipy i z tej okazji odsłonięto pamiątkową tablicę. PARK WASZKIEWICZA WILLA WOLFA Park Aleksandra Waszkiewicza (dowódca 5 Dywizji Piechoty WP podczas II WŚ) powstał w 1977 roku. W jego sąsiedztwie znajdowały się najstarsze restauracje i kawiarnie, a z tarasów widokowych można było podziwiać rozłożoną nad Nysą przemysłową część miasta. W tym miejscu fabrykant Erich Wolf wybudował willę, której zaprojektowanie zlecił wybitnemu architektowi. „Willa Wolfa została zaprojektowana przez Ludwiga Miesa van der Rohe w 1926 roku. Budowla ta upamiętnia początek serii niezwykłych projektów i dziś jest uznawana za kluczowe dzieło sztuk tego architekta. W 1945 roku została częściowo spalona, a w okresie powojennym użyteczne jeszcze materiały zostały rozebrane i użyte do rekonstrukcji innych budowli". [„The Wolf House Project – Traces Spuren, Ślady”, BTU Cottbus 2001]. Więcej informacji o rodzinie Wolf i ich willi oraz o Ludwigu Mies van der Rohe : plik word ULICA PIASTOWSKA Piastowska Straße Ulica Piastowska - do 1945 r. Grüne Wiese. Po 1945 r. nazwę nadano dla podkreślenia polskości tych słowiańskich ziem. Ulica ma 1 km 280 m długości. Według Hansa Joachima Bergmanna pierwotnie była wąską drogą polną pomiędzy krzewami winnymi i drzewami owocowymi. W roku 1894 radni postanowili ją poszerzyć oraz przygotować jako ulicę aż do Wzgórza Zielonoświątkowego (Pfingstberg). W 1914 r. historyk Gander pisał, że jest bez wątpienia najpiękniejszą ulicą miasta, obsadzoną dębami i bukami. Przed wojną przy tej ulicy mieszkali kupcy, dobrze sytuowani rzemieślnicy, wyżsi urzędnicy, nauczyciele, lekarze, fabrykanci, adwokaci, radcy sądowi, byli burmistrzowie. Ukształtowanie terenu i specyficzny mikroklimat stwarzają dogodne warunki dla ciekawych i rzadkich roślin. 26 budynków tej ulicy wpisanych jest do rejestru zabytków województwa. PLAC KRÓLA BOLESŁAWA CHROBREGO König Bolesław Chrobry Platz Na wielu planach miasta z początków XX wieku plac ten oznaczony był jako plac sportowy przy ulicy Schreibersweg (dziś ulica Kunickiego) i był miejscem rekreacji i wypoczynku dla mieszkańców. Zimą jeżdżono tu na łyżwach, a saneczkarze mieli do dyspozycji specjalny tor do zjeżdżania. W latach trzydziestych XX w. plac był także miejscem organizacji manifestacji politycznych. Taką funkcję odgrywał on również wiele lat po wojnie. To właśnie w tym miejscu nazywanym wówczas Placem Wdzięczności odbywały się wiece i obchody 1-majowe. Po roku 1990 plac przestał być miejscem manifestacji politycznych i zmienił nazwę na Plac Króla Bolesława Chrobrego. Niejednokrotnie organizowano tutaj święto miasta „Wiosnę nad Nysą” , koncerty i zabawy dla mieszkańców. Dziś miejsce to jest pięknym, spokojnym terenem zielonym służącym mieszkańcom jako miejsce rekreacji i odpoczynku. Jest to również miejsce organizowania koncertów i imprez kulturalnych dla polskiej i niemieckiej społeczności Euromiasta Gubin- Guben. W pobliżu placu Króla Bolesława Chrobrego przy ul. Dąbrowskiego (przed wojną Kastaniengraben) znajduje się kamień upamiętniający zniszczoną w 1938 roku synagogę. PARK MICKIEWICZA Mickiewicz Park Od 1873 r. Plac Wilhelma.W roku 1874 postawiono tu pomnik upamiętniający około 100 żołnierzy z gubeńskiego batalionu miasta poległych w czasie wojny pruskofrancuskiej w latach 1870-71 (nie zachowany). Twórcą parku był radny miejski Jackeschky, któremu mieszkańcy postawili w podzięce głaz narzutowy (przywieziony z dawnego lasu miejskiego spod Dzikowa) z tablicą pamiątkową. Obecnie teren parku miejskiego przy ul. Dąbrowskiego - Słowackiego i rzece Lubszy jest elementem „zielonego pierścienia” otaczającego Stare Miasto. Łączna powierzchnia terenu zieleni – 0,6 ha. Na drzewostan składają się: dęby, lipy, klony, modrzewie, kasztany, akacja, żywotnik, cis, wiąz, bożokrzew i buk. BRAMA PSEUDOROMANTYCZNA Pseudoromatisches Tor Obok parku Mickiewicza znajduje się dekoracyjna brama z murami o ozdobnym charakterze, symbolizująca architekturę romantyczną, nawiązująca do dawnych murów obronnych średniowiecznego miasta. Właściciel firmy przewozowej (zbudowanej obok murów, założonej w 1817r.) Wilhelm Wilke wybudował mury w roku 1892 na polecenie władz, by optycznie oddzielić podwórze spedycji od parku. By3 to prezent dla miasta. BASZTA DZIEWICY Jungfraubastei Pochodzi z tego samego okresu co Baszta Ostrowska (ok. 1530 r.), była czwartym punktem obserwacyjnym po trzech wieżach bramnych, zapewniających kontrolę sytuacji przed murami miejskimi od strony wschodniej. Dziś stanowi jeden z trzech zachowanych fragmentów dawnych obwarowań miasta. Kształtem i formą zbliżona jest do Baszty Ostrowskiej (zwanej również Grubą Wieżą). BASZTA OSTROWSKA Werderturm Baszta Ostrowska jest jedną z budowli nie istniejącej już Bramy Ostrowskiej. Wybudowana została około 1530 roku - ze względu na brak dokumentów nie można dokładnie określić jej wieku. Wznosi się na ponad siedem pięter, do fryzu ma wysokość 23 metrów. Od tego miejsca do szczytu jest jeszcze 5,5 metra. Średnica wewnątrz to około 3,7 m, ma 24,8 m w obwodzie. W 1659 roku otrzymała pierwszy „bijący” zegar. Baszta Ostrowska nazywana jest również (szczególnie przez niemieckich mieszkańców Euromiasta) Grubą Wieżą. Basztą opiekuje się Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej (siedziba ul. 3 Maja 2, tel. 068 455 81 62) umożliwiając wstęp na basztę i podziwianie ciekawej architektury miasta. MURY OBRONNE Stadtmauern Do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie fragmenty murów obronnych, pochodzące z przełomu XIV i XV wieku. Wraz z trzema bramami , stanowiły one niegdyś część potężnego zespołu warownego średniowiecznego miasta. |
Grüner Pfad Gubin-Guben Der Grüne Pfad Gubin – Guben ist eine attraktive Wanderroute, die zwei Teile der Grenzstadt Gubin und Guben verbindet. Wanderroute Grüner Pfad Gubin - Guben wurde im Rahmen des Projektes aus den Europäischen Mitteln im Rahmen des Operationellen Programms der Grenzübergreifenden Zusammenarbeit Polen (Woiwodschaft Lubuskie) – Brandenburg 2007 -2013 realisiert. Von der Besonderheit dieses Projektes zeugt die Tatsache, dass mit der Renovierung und dem Neubau von Fuß- und Radwanderwegen und die Modernisierung von Parks und Gedenkstätten ein „Grüner Pfad“ erschaffen wurde, der die Orte mit ihrem historischen, touristischen und kulturellen Wert von beiden Städten fördert. Der Pfad mit seiner Reichweite verknüpft alle sehenswerten Ecken der Eurostadt. Demzufolge haben sowohl die Touristen als auch die Bewohner von Gubin und Guben eine besondere Möglichkeit, den Charme der benachbarten Städte kennen zu lernen. ABORETUM Kleiner botanischer Garten Das Aboretum wurde Anfang der 90er Jahre auf Initiative des Naturforschers und Poeten Tadeusz Firlej (1926-2006) und mit großer Unterstützung des damaligen Bürgermeisters Czesław Fiedorowicz gegründet. Auf dem Anwesen befinden sich viele exotische Sträucher und Bäume, wie z.B. Grautanne, Gewöhnliche Schneebeere, Jasminum, Forythien, Roteiche, Echte Sumpfzypresse, Ahorne, Europäische Eibe, Fichte, Catalpa, Maglolien und andere. Das Aboretum ist auch ein Garten für Kinder, die hier vielerlei lustige Überraschungen entdecken können. Im Aboretum befindet sich ebenfalls ein Symbol der schon über 20 Jahre andauernden Städtepartnerstadt. Im Jahre 1991 dem 200jährigen Jubiläum der Verfassung vom 3. Mai wurden von den damaligen Bürgermeistern von Gubin, Guben und Laatzen drei Linden gepflanzt. Aus diesem Anlass wurde auch eine Gedenktafel im Garten enthüllt. Amfiteatr Amfiteatr zbudowany został pod koniec lat 70-tych XX w. Przez wiele lat w tym miejscu odbywały się liczne festyny, koncerty i imprezy miejskie. Obiekt ten znajdował się obok budynku Garnizonowego Klubu Żołnierskiego (dzisiejszego budynku sądu). Pracownicy klubu byli odpowiedzialni za utrzymanie tego miejsca, a pomieszczenia na parterze służyły podczas uroczystości jako garderoba dla artystów. W latach 90-tych przestano korzystać z amfiteatru, a pobliski budynek zyskał nową funkcję. Dziś dzięki projektowi „Zielona Ścieżka” miejsce to nie ulega dalszemu zniszczeniu, lecz jest pięknym miejscem wypoczynku zielonymi tarasami, które łączą ul. Piastowską z punktem widokowym Willą Wolfa w parku Waszkiewicza. Amfiteatr może być również wykorzystywany do prezentacji małych form scenicznych. W pobliżu byłego amfiteatru znajduje się w pięknej starej willi polskie biuro Euroregionu Sprewa-Nysa-Bóbr (www.euroregion-snb.pl). Das ehemalige Amphitheater Das Amphitheater wurde in den späten 70er Jahren des 20. Jahrhunderts gebaut. In der Vergangenheit fanden an diesem Ort mehrere Festivals, Konzerte und Stadtveranstaltungen statt. Das Objekt befand sich neben dem Gebäude des Soldaten-Clubs (heute: Gerichtsgebäude). Die Mitarbeiter des Vereins waren verantwortlich für die Instandhaltung des Ortes. Die Räume im Erdgeschoss dienten während der Feierlichkeiten als Garderobe für die Künstler. In den 90er Jahren fand das Amphitheater keine Verwendung mehr und ein nah stehendes Gebäude gewann eine neue Funktion. Heutzutage ist dieser Ort dank des Projekts "Grüner Pfad" wieder attraktiv, er ist ein schöner Erholungsort - grüne Terrassen genannt, die Piastowska Straße mit dem Ansichtspunkt Wolf Villa im Waszkiewicz Park verbinden. Das Amphitheater kann auch für kleine Bühnevorstellungen verwendet werden. In der Nähe des ehemaligen Amphitheaters befindet sich in einer schönen alten Villa das polnische Büro der Euroregion Spree- Neiße- Bober ( www.euroregion-snb.pl ). Waszkiewicz Park • Villa Wolf Waszkiewicz-Park - Aussichtspunkt und Standort der so genannten Villa Wolf Der Waszkiewicz-Park entstand 1977. In seiner Nachbarschaft befanden sich die ältesten Lokale aus den Gubener Bergen, von den Terrassen blickte man auf den sich entlang der Neiße erstreckenden Industrieteil der Stadt. An dieser Stelle ließ der Fabrikant Erich Wolf eine Villa von einem berühmten Architekten bauen. „Es geht um das 1926 von Ludwig Mies van der Rohe entworfene Landhaus Wolf. Das Gebäude steht am Anfang einer Reihe bemerkenswerter Bauentwürfe und gilt heute als Schlüsselwerk für das spätere Schaffen des Architekten. 1945 brannte es aus und in der Nachkriegszeit wurden die Baumaterialien für den Wiederaufbau abgetragen". [„The Wolf House Project – Traces Spuren, Ślady”, BTU Cottbus 2001]. Mehr Informationen zu Villa Wolf und Ludig Mies van der Rohe Ulica Piastowska - bis 1945 Grüne Wiese. Ihren heutigen Namen bekam die Straße erst nach dem Krieg. Die Straße ist 1,28 Kilometer lang. Nach Hans Joachim Bergmann „war es ursprünglich ein schmaler Feldweg zwischen Weinstöcken und Obstbäumen. 1894 beschloss der Rat der Stadt seine Verbreiterung sowie den Ausbau zu einer Straße bis zum Pfingstberg. 1914 schrieb der Historiker Gander,dass dies zweifellos die schönste Straße der Stadt sei, gesäumt von Eichen und Buchen. Vor dem Krieg wohnten hier Kaufleute, gut betuchte Handwerker, höhere Beamte, Lehrer, Ärzte, Fabrikanten, Juristen, Gerichtsräte und ehemalige Bürgermeister. Die interessante Anlage des Areals und das spezifische Mikroklima begünstigen ein Wachstum seltener Pflanzen. 26 Gebäude dieser Straße sind ins Register der Baudenkmäler der Woiwod- schaft eingetragen. In den zahlreichen Stadtplänen aus dem Anfang des 20. Jhd.wurde dieser Platz als ein Sportplatz am Schreibersweg (heute: Kunicki-Straße) bezeichnet und war ein Ort der Entspannung und Erholung für die Bewohner. Im Winter war es hier möglich, Schlittschuh zu laufen und die Schlittenfahrer verfügten sogar über eine Rodelbahn. In den 30er Jahren des 20. Jhd. war dieser Platz ein Ort der Demon- strationen. Auch nach dem II. Weltkrieg war es für mehrere Jahre ein Platz für politische Kundgebungen. So fanden an dieser Stelle des sog. „Ortes der Dankbarkeit“ die 1-Mai-Feierlichkeiten-und Kundgebungen statt. Nach 1990 verlor der Platz seine politische Bedeutung und man änderte den Namen zu König Boleslaw Chrobry Platz. Seitdem wurden hier das Stadtfest „Frühling an der Neiße“, Konzerte und andere Veranstaltungen für die Bewohner ausgerichtet. Heute ist die kleine Parkanlage wieder ein Rückzugsort, indem die Bewohner sich entspannen und erholen können. Außerdem werden Konzerte und kulturellen Veranstaltungen für die polnische und deutsche Gemeinschaft der Eurostadt Gubin-Guben organisiert. In der Nähe des Boleslaw Chrobry Platzes, an der Dąbrowskiego-Straße (vor 1945 Kastaniengraben) gibt es ein Gedenkstein von der im Jahre 1938 zerstörten Synagoge. Ursprünglich war der Park eine von Bäumen bewachsene Sumpfniederung. Ab 1873 Wilhelmsplatz genannt, wurde 1874 ein Denkmal zur Erinnerung an die 100 während des Deutsch-Französischen Krieges von 1870/1871 gefallenen Soldaten des Gubener Stadtbataillons errichtet, das allerdings nicht erhalten ist. Schöpfer des Parks war der Stadtrat Jackeschky, dem die Einwohner zum Dank einen Findling mit Gedenktafel aufstellten – herbei- geschafft aus dem ehemaligen Stadtwald in der Nähe des heutigen Dzikowo. Heute ist die Parkanlage entlang der Ulica Dąbrowskiego, der Ulica Słowackiego und der Lubst Teil eines "grünen Gürtels“, der die Stadt umgibt. Die Gesamtfläche der Grünanlage umfasst ca. 0,6 ha. Zu ihrem Baumbestand zählen Eiche, Linde, Ahorn, Lärche, Kastanie, Akazie, Lebensbaum, Eibe, Ulme, Götterbaum und Buche. Neben dem Mickiewicz Park befindet sich ein dekoratives Tor mit Mauern. Das Tor samt Mauern mit seinem schmückenden Charakter steht für eine Romantik in der Architektur, die sich auf die mittelalterlichen Wehrmauern der Stadt rückbesinnt. Wilhelm Wilke, Besitzer eines 1817 gegründeten Fuhrunternehmens (entstanden neben den Mauern), ließ die Mauern 1892 im Auftrag der Behörden errichten um den Fuhrpark von dem Park optisch zu trennen. Dies war ein Geschenk an die Stadt. Die Jungfraubastei stammt aus dem gleichen Zeitalter (ca. um 1530) wie der Werderturm Neben den drei anderen Tortürmen war sie einer der vier Beobachtungspunkte, die der Sicherung des Ostteils der Stadt dienten. Heute ist sie einer von drei erhaltenen Teilen der alten Befestigungsanlagen der Stadt. In Gestalt und Form ähneln sich die Jungfrau- bastei und der Werderturm (auch Dicker Turm genannt). Der Werderturm ist ein Teil des nicht mehr existierenden Werder Tores. Er wurde um 1530 gebaut – da keine Dokumente überliefert sind, lässt sich sein Alter nicht genau bestimmen. Er erstreckt sich über sieben Stockwerke und hat gemessen bis zum Fries eine Höhe von 23 Metern. Von hier bis zur Spitze sind es weitere 5,5 Meter. Der Innendurchmesser beträgt rund 3,7 Meter, sein Umfang 24,8 Meter. 1659 erhielt er erstmals ein „Schlagwerk”. Der Werderturm wird auch Dicker Turm genannt (besonders von den deutschen Einwohnern der Eurostadt). Der Turm wird vom Verein der Gubiner Heimatfreunde betreut (Sitz: ul. 3 Maja 2, Tel: +48 68 4558162). Den Besuchern, die die Aussicht auf die großartige Stadtarchitektur genießen wollen, wird der Zutritt zum Turm gewährt. Die bis heute erhalten gebliebenen Fragmente der Stadtmauern, die aus dem Ende des 14. und Beginn des 15. Jahrhunderts stammen, waren damals mit den drei zylindrischen Toren, ein Bestandteil eines riesigen Befestigungssystems der mittelalterlichen Stadt. |
| ZABYTKI | SEHENSWÜRDIGKEITEN |
| Kościół Farny | Stadt- und Hauptkirche |
| Willa Wolfa - punkt widokowy | Villa Wolfa |
| "Drabina do nieba" | "Himmelsleiter" |
| Wyspa Teatralna | Theaterinsel |
Kościół Farny w Gubinie Historia Kościoła Farnego, inaczej parafialnego – głównego i najważniejszego dla mieszkańców Gubina, liczy przynajmniej 8 wieków. Początki świątyni mogą wiązać się z istniejącą tu już w XI-XII wieku dużą słowiańską osadą handlową zlokalizowaną na prawym brzegu Nysy Łużyckiej lub z grodem kasztelańskim zbudowanym przez księcia Henryka Brodatego (około 1168-1238) na przełomie XII i XIII wieku. Zwęglone resztki spalonej drewnianej świątyni rozpoznano Przywilej lokacyjny na prawie magdeburskim, wydany dnia 1 czerwca 1235 roku dla Gubina przez margrabiego Miśni Henryka Dostojnego, był prawdopodobnie bodźcem do budowy kolejnej, tym razem już murowanej miejskiej świątyni parafialnej. Wzniesiona z cegły późnoromańska trójnawowa bazylika, o długości całkowitej około 42 m i szerokości 21 m, mogła służyć również potrzebom, powstałego mniej więcej w tym samym czasie na lewym brzegu rzeki, klasztoru benedyktynek. Po pożarze w końcu XIII wieku przebudowano, już w stylu gotyckim, część wschodnią (prezbiterium) świątyni. Pozostałości kościoła romańskiego rozpoznano w trakcie prac wykopaliskowych w 1970-1971 oraz 2011r. Po legendarnym trzęsieniu ziemi, które około połowy wieku XIV zniszczyło lub poważnie uszkodziło istniejący kościół romański, w drugiej połowie tego stulecia wzniesiono halowy trójnawowy kościół wczesnogotycki o długości maksymalnej około 53 m i szerokości naw 24 m. Zachowana do dziś w obrysie murów obwodowych późnogotycka halowa świątynia, Po zniszczeniach okresu wojny trzydziestoletniej (1618-1648) w początkach XVIII wieku zmieniono wystrój świątyni na barokowy. Zakrojone na szeroką skalę prace renowacyjne, pod kierunkiem berlińskiego architekta Eduarda Knoblaucha, miały miejsce w latach 1842-1844. Zdemontowano wówczas pozostałości wcześniejszego historycznego wyposażenia świątyni w celu uzyskania wyidealizowanego „białego kościoła”. W 1896 roku wykonano duże prace ziemne związane z budową sieci centralnego ogrzewania. Doprowadziły one do dewastacji odkrywanych komór grobowych, zachowanych pochówków, płyt nagrobnych oraz murów wcześniejszych świątyń. Działania wojenne 1945 roku oraz trzymiesięczne walki o „twierdzę Gubin” zaowocowały zniszczeniem fary. Pierwsze prace zabezpieczające, mające na celu zachowanie oryginalnych gotyckich sklepień nad nawami świątyni, przeprowadzono już w 1951 roku. W latach 1970-1971 miały miejsce duże badania archeologiczno-architektoniczne prowadzone przez Politechnikę Wrocławską. Pozwoliły one na uchwycenie, rozpoznanie i zadokumentowanie pozostałości wcześniejszych faz budowy – kościoła późnoromańskiego oraz wczesnogotyckiego. W latach 1979-1980 przekryto dachem budynek dawnej szkoły parafialnej – późniejszej zakrystii. W roku 2005 powstała fundacja o nazwie „Fara Gubińska”, której celem statutowym jest doprowadzenie do pełnej odbudowy świątyni. W latach 2007-2008 przeprowadzono duże prace porządkowe, zabezpieczające i dokumentacyjne we wnętrzu kościoła – wywieziono blisko 2000 ton gruzu, wykonano naziemny skaning laserowy budynku, badania georadarowe podłoża, przemurowano koronę murów obwodowych, odbudowano zwieńczenie wieży. W tym samym czasie zaczął się też kolejny etap badań archeologicznych, antropologicznych, epigraficznych i architektonicznych mających na celu dalsze kompleksowe rozpoznanie obiektu. Powstały w 2011 roku polsko-niemiecki Warsztat Konserwatora Gubińskie Fary zapoczątkował nowy okres w dziejach odbudowy. Pierwszym wymiernym efektem prowadzonych na bardzo dużą skalę działań jest odrestaurowanie i udostępnienie mieszkańcom Euromiasta i turystom wieży Kościoła Farnego. RODZINA WOLFÓW ORAZ ICH WILLA Rodzina Wolfów należała do bogatej i szanowanej elity. Erich Wolf (1886-1958) fabrykant sukna, stanowiący głowę rodziny, był producentem ubrań w Guben. W 1922 roku ożenił się z Elisabeth (z domu Wilke), która odziedziczyła wytwórnię kapeluszy po swojej babce. Mieli pięcioro dzieci. Willa Wolfa istniała od 1927 do 1945 roku, w najbardziej widocznej części. Była usytuowana pomiędzy dwoma ogrodami, równolegle do brzegu Nysy Łużyckiej, przy ówczesnej Teichbornstrasse 13, obecnie ul. Królewska w Gubinie. Wejście do budynku znajdowało się od wschodniej strony ulicy, lecz frontem dom był zwrócony w kierunku zachodnim, skąd rozpościerał się widok na dolinę wraz z rzeką. Architekt Ludwig Mies van der Roche, zadbał by willa była wyposażona w wspierany przez ścianę taras, umieszczony na wierzchołku wzniesienia. Posiadłość natomiast stanowiła wąska działka rozciągająca się z południowego-zachodu na północny-wschód pomiędzy ulicami wówczas zwanymi Grüne Wiese (Piastowska) i Teichbornstr. Małe, strome wzgórze z jednej strony zlewało się z istniejącą jeszcze wtedy winnicą. W 1925 roku E. Wolf zlecił zaprojektowanie willi dla swojej rodziny, którą wybudowano z sześciennej cegły klinkierowej. Układ willi opierał się na asymetrycznej aranżacji płaskich ciosowych kamieni o różnych kształtach. Wnętrze willi współgrało z otwartą przestrzenią i pofalowanym terenem, tworząc w ten sposób harmonię, która stała się myślą przewodnią projektu i nabierała coraz większego znaczenia dla Miesa van der Rohe. Zewnętrzne, oszklone ściany wraz z lekko wzniesionym kamiennym tarasem i ogrodem, z punktu widzenia architektonicznego, pozo- stawały w relacji z naturalnym otoczeniem. LUDWIG MIES VAN DER ROHE Ludwig Mies van der Rohe (1886-1969) to modernistyczny architekt niemiecki, działający również w Stanach Zjednoczonych, czołowy przedstawiciel stylu międzynarodowego. Od dziecka pracował w rodzinnej pracowni ojca, od 1899 uczył się w szkole rzemiosła zawodu murarza, a 1904 praktykował w biurze architektonicznym. Pod wpływem Behrensa, wypracował styl łączący zaawansowane możliwości techniczne z klasycyzmem w duchu Karla Friedricha Schinkla. Pewien wpływ wywarły na niego również przekonania artystyczne rosyjskich konstruktywistów oraz holenderskiej grupy De Stijl. Mies jest znany z aforyzmów „mniej znaczy więcej”, a także „Bóg jest ukryty w szczegółach”, w których zawarł swoje najważniejsze poglądy na architekturę. Stał się ojcem duchowym architektury minimalizmu i brutalizmu. Dążył do stworzenia neutralnej przestrzeni za pomocą architektury opierającej się na uczciwości wobec materiału i strukturalnej jedności. W ciągu ostatnich dwunastu lat życia Mies doszedł do wizji monumentalnej architektury „skóry i szkieletu”. Jego późne dzieła stanowią znakomite podsumowanie życia poświęconemu idei uniwersalnej, wyrafinowanej w swej prostocie architektury. W urbanistyce proponował oparcie się o swobodną kompozycję, opartą jednak na rygorystycznym rastrze i klasycznie wyważonych proporcjach. L. M. van der Rohe zaprojektował i zrealizował wiele nowoczesnych wieżowców, głównie w Chicago, które stały się pierwowzorami drapaczy chmur. Wśród nich były budynki mieszkalne przy Lake Shore Drive 860-880 (1948-52, pierwsze budynki w technice przeszklonego stalowego szkieletu) oraz Seagram Building w Nowym Jorku (1954-58, we współpracy z Philipem Johnsonem). Inne prace Miesa to m.in.: · willa Riehla w Neubabelsbergu koło Berlina, 1907 – zwana Klösterli (mały klasztor), dom z dwuspadowym dachem na krawędzi stoku, umocnionej wydatnym murem · willa Perlsa w Zehlendorfie (ob. dzielnica Berlina), 1911 · pomnik Karla Liebknechta i Róży Luksemburg w Berlinie 1926 (zburzony przez Niemców) · blok mieszkalny na osiedlu Weißenhof w Stuttgarcie i projekt urbanistyczny osiedla, 1927 · dom Estersa i Langego w Krefeld, 1928 · dom Langego w Krefeld, 1928 · pawilon niemiecki na wystawie międzynarodowej w Barcelonie, 1929 · dom Tugendhatów w Brnie, 1930 · dom dla kawalera na berlińskiej wystawie budowlanej, 1931 (z Lilli Reich, rozebrany) · projekty domów atrialnych (lata 30.) · Promontory Apartments w Chicago 1949 · budynki campusu IIT w Chicago 1943-1956, w tym Crown Hall (1950-56) · dom Farnsworth w Plano (Illinois), 1945-1950 · budynek Muzeum XX wieku (obecnie Neue Nationalgalerie) w Berlinie 1962-1968 · Toronto Dominion Centre w Toronto, 1963-1969 – zespół trzech budynków biurowych z publicznym placem i centrum handlowym (mall) w podziemiu · Westmount Square w Montrealu, 1965-1968 – podobny zespół złożony z trzech wieżowców i pawilonu · biurowiec IBM w Chicago 1967 – wolno stojący, w symetrycznej kompozycji · projekt budynku Commerzbank AG we Frankfurcie nad Menem, 1968 · oraz kilka projektów niezrealizowanych (wille, wieżowce, teatr). Rezydencja wyróżniała się kilkoma niezwykłymi elementami. Jednym z nich był rozległy skarbiec znajdujący się w piwnicy. Erich Wolf posiadał dużo cennych dzieł sztuki. Należało do nich wiele obrazów, a między płótna Menzela, Boklina, Thoma, Dixa, Courbeta oraz obrazy Friedricha. Ponadto dysponował zbiorem rzeźb, głównie Ernsta Barlacha. Najcenniejszy zabytek stanowiła kolekcja chińskiej porcelany, wówczas bardzo uznawana za granicą. Wszystkie dzieła sztuki wspaniale harmonizowały z wnętrzem domu. Kompozycje porcelany znajdowały się w dużych gablotach, obrazy wisiały w salonach. Ludwig Mies van der Rohe nie ograniczył się jedynie do projektu willi. Jego dziełem były również inne elementy, jak na przykład krzesła. Mimo dobrze znanej jego dokładności, tzw. Gesamtkunstwerk, niektóre z aspektów zainicjowanych przez architekta uległy wkrótce zmianom dokonanym przez mieszkańców. Przykładowo, żona właściciela, której pasją było ogrodnictwo, posadziła wistarie wzdłuż fasady, aby złagodzić ostre linie architektury. Również dodanie klombów wydawało się nie mieć żadnego związku z przedsięwzięciem twórcy. Pokój dziecinny, który został oddzielony od bardziej oficjalnej i reprezentacyjnej części willi, był umeblowany w bardzo osobistym i przyjemnym stylu. Jednym z elementów, które czyniły go szczególnie przytulnym, był kaflowy piecyk. Sypialnia niani, łazienka i pokój przeznaczony do szycia, również tworzyły wystrój o charakterze zgodnym z gustem mieszkańców. PRZEDWOJENNE ZAGOSPODAROWANIE TERENU OBECNEGO PARKU
W sąsiedztwie restauracji od strony południowej przy Teichbornstr. 11 (Królewska), znajdował się lokal taneczny (restauracja z ogródkiem) „Sanssouci”. Właścicielem był Max Koumont, rodem z Francji. Obok – wille Hainson i Schlief. Na terenie została także wybudowana (1926 - 1927), sławna później, szczególnie w Niemczech i Stanach Zjednoczonych „Willa Wolfa”. Niestety po tych wszystkich budowlach ślady pozostały tylko w ziemi i na przedwojennych pocztówkach. „Drabina do Nieba” w Gubinie W 1907 roku spełniło się długoletnie marzenie mieszkańców miasta nad Nysą. Zbudowano schody, tworząc tym samym połączenie pomiędzy brzegiem Nysy a wyżej położona częścią miasta. Język potoczny szybko znalazł własną nazwę dla tego połączenia: „Drabina do Nieba”. Schody te stanowią wraz z nieco mniejszymi, dostępnymi od ulicy Piastowskiej i położonymi na południe od Drabiny do Nieba, dobry punkt startowy dla spacerów na Wzgórza Gubińskie, skąd rozpościera się imponujący widok na oba miasta Gubin i Guben. Wyspa Teatralna Na polską wyspę leżącą pomiędzy Gubinem i Guben na Nysie Łużyckiej można dotrzeć z obu miast mostami. Na tej wyspie stał zbudowany w 1874 roku teatr. Choć przetrwał nienaruszony dwie światowe wojny padł ofiarą podpalaczy w 1945 roku. Na historycznym miejscu stoi dzisiaj nowo wybudowany portal w którym znajdują się oryginalne kolumny byłego teatru. Mały pomnik muzy Gethe’go Corony Schröter urodzonej w Gubinie zdobił dawniej teatralny park. Część pomnika stoi do dziś, choć popiersie uchodzi za zaginione. Wyspa Teatralna na Nysie stała się parkiem dla spacerowiczów i rowerzystów z parkowymi ławeczkami w cieniu drzew. Przy drodze znajduje się powiększona kopia rzeźby złotej rybki z Witaszkowa. Oryginał rzeźby jest częścią znalezionego w 1882 roku w Witaszkowie niedaleko Gubina scytyjskiego złotego skarbu, który znajduje się dzisiaj w jednym z berlińskich muzeów. |
Pfarrkirche in Gubin/Guben Die Geschichte der Pfarrkirche, d.h. der Stadt- und Hauptkirche, die für die Einwohner von Guben die wichtigste Kirche der Stadt war, zählt mindestens acht Jahrhunderte. Die Anfänge des Gotteshauses dürften mit der hier bereits im 11. und 12. Jh. vorhandenen slawischen Handelssiedlung, die sich auf dem rechten Ufer der Lausitzer Neiße befand oder mit der durch den Fürsten Heinrich den Bärtigen (um 1168 bis 1238) um die Wende vom 12. zum 13. Jh. errichteten Kastellansburg zusammenhängen. Die verkohlten Reste eines ausgebrannten hölzernen Gotteshauses wurden in den letzten Jahren bei etwaigen archäologischen Ausgrabungen im westlichen Teil der Pfarrkirche in einer Tiefe von etwa 260 cm unterhalb des gegenwärtigen Bodens ausfindig gemacht. Das Stadtprivileg nach dem Magdeburger Recht, das Guben am 1. Juni 1235 durch den Markgrafen Heinrich dem Erlauchten von Meißen verliehen wurde, gab wahrscheinlich die Anregung, ein weiteres, nun gemauertes Gotteshaus der Stadt zu bauen. Die aus Backstein errichtete spätromanische dreischiffige Basilika mit einer Gesamtlänge von ca. 42 m und einer Breite von 21 m kann auch dem ungefähr zur damaligen Zeit auf dem linken Flussufer gegründeten Kloster der Benediktinerinnen gedient haben. Nach dem Brand Ende des 13. Jh. wurde der östliche Teil der Kirche (Presbyterium) im gotischen Stil umgebaut. Die Reste der romanischen Kirche wurden während der Ausgrabungen in den Jahren 1970 – 1971 und 2011 entdeckt. Nach dem legendären Erdbeben, das ca. Mitte des 14. Jh. die damals bestehende romanische Kirche zerstört bzw. stark beschädigt hatte, wurde in der zweiten Hälfte dieses Jahrhunderts eine dreischiffige Hallenkirche im frühgotischen Stil mit einer Maximallänge von ca. 53 m und einer Schiffsbreite von 24 m. errichtet. Von dem ursprünglichen Bau ist lediglich der Turmbereich erhalten geblieben, während die anderen Partien des Langhauses, die Schiffe und die Pfeiler abgerissen wurden. Auch der Haupteingang im Turmmassiv wurde geändert indem er die Form eines Backsteinstufenportals mit einer Schwelle aus Sandstein mit einer Gesamtlänge von 200 cm und einer Breit von 41 cm erhielt. Architektonische Relikte einer dritten Kirche wurden bei Ausgrabungen in den Jahren 1970-1971, 2008 und 2011 festgestellt. Das bis heute innerhalb der Rundmauern erhalten gebliebene spätgotische Hallengotteshaus mit einer Länge von 60 m und einer Breite von 30 m wurde schrittweise über fast zwei Jahrhunderte gebaut. Im Zusammenhang mit dem wachsenden Wohlstand der Gubener wurde bereits um die Wende vom 14. zum 15. Jh. ein von der nördlichen Seite an das heutige Presbyterium angrenzendes Schulgebäude errichtet, das im Jahre 1412 schriftlich erwähnt wurde. Mitte des 15. Jh. wurde mit dem Bau eines dreischiffigen, mit einem Ring von 8 Kapellen umschlossenen Hallenpresbyteriums, das sich in der sechseckigen Ostwand befand, angefangen. Die einschlägigen Bauarbeiten wurden erst im Jahre 1508 abgeschlossen. Anschließend wurden drei Schiffe der frühgotischen Kirche abgerissen. Um 1520 wurden zwei Türme der spätgotischen Kirche niedergerissen, wobei jedoch die – bis heute erhalten gebliebene Ostwand des Turmbereiches – gelassen wurde. 1523 waren die Mauern und das Dach dieses Kirchenteils bereits fertig. 1548 wurde der Westgiebel und 1559 das Backsteingewölbe über den drei Schiffen des Langhauses abgeschossen. Die Bauarbeiten am Turm dauerten bis 1557 als der blecherne Turmknopf aufgesetzt werden konnte. Im Jahre 1562 wurden in der neu errichteten Westwand der Kirche Fenster eingebaut. In den Jahren 1580 – 1594 wurden die nicht mehr erhalten gebliebenen Emporen fertiggestellt. Die Malerarbeiten im Inneren der Kirche wurden 1594 abgeschlossen, so dass die Kirche nun von der evangelischen Gemeinde, die das Gotteshaus bereits im Jahre 1524 übernommen hatte, benutzt werden konnte. Nach den Zerstörungen während des Dreißigjährigen Kriegs (1618 – 1648) wurde Anfang des 18. Jh. die Ausstattung im Inneren der Kirche gegen eine barocke ausgetauscht. Die umfassenden Renovierungsarbeiten unter der Leitung des Berliner Architekten Eduard Knoblauch fanden in den Jahren 1842 – 1844 statt. Die Reste der historischen Ausstattung der Kirche wurden damals abgebaut, um die idealisierte Gestalt einer „weißen Kirche“ zu erreichen. 1896 wurden breit ausgelegte Bodenarbeiten zur Anlegung einer Zentralheizung durchgeführt. Sie führten allerdings zur Zerstörung der ausgegrabenen Grabkammern, der erhaltenen Bestattungsorte, der Grabplatten sowie der Mauern früherer Gotteshäuser. Die Kriegsgeschehnisse im Jahre 1945 und die dreimonatigen Kämpfe um „die Festung Guben“ brachten die Zerstörung der Pfarrkirche mit sich. Die ersten Arbeiten zur Sicherung des originalen gotischen Gewölbes über den Kirchenschiffen wurden bereits im Jahre 1951 durchgeführt. In den Jahren 1970 – 1971 fanden umfassende archäologisch-architektonische Forschungen der Technischen Hochschule Breslau statt. Sie trugen dazu bei, dass die Reste früherer Bauten – der spätromanischen und der frühgotischen Kirche – aufgenommen, untersucht und dokumentiert werden konnten. In den Jahren 1979 – 1980 wurde das Dach der alten Pfarrschule, der späteren Sakristei, eingedeckt. Im Jahre 2005 wurde die Stiftung „Fara Gubińska“ („Gubener Stadtkirche“) gegründet, deren satzungsmäßiges Ziel ist es, das Gotteshaus wieder aufzubauen. In den Jahren 2007 – 2008 wurden breit angelegte Ordnungs-, Sicherheits- und Dokumentationsarbeiten im Inneren der Kirche durchgeführt. Dabei wurden fast 2000 Tonnen Bauschutt abgetragen, am Kirchengebäude wurde das terrestrische Laserscanning durchgeführt und die Turmbekrönung wurde wieder aufgebaut. Zur gleichen Zeit fing ein weiterer Abschnitt der archäologischen, anthropologischen, epigraphischen und architektonischen Untersuchung zur vollständigen Erforschung des Objektes an. Die 2011 gegründete deutsch-polnische Bauhütte Kirche Gubin bildete den Auftakt zu einer neuen Epoche in der Geschichte des Wiederaufbaus. Ein erstes bemerkenswertes Ergebnis der sehr breit angelegten Maßnahmen ist die Restaurierung des Turmes der Stadt- und Hauptkirche, der nun von den Einwohner der Europastadt und von Touristen besichtigt werden kann. FAMILIE WOLF UND IHRE VILLA Die Familie Wolf gehörte einer reichen und geschätzten Elite an. Erich Wolf (1886-1958), Tuchfabrikant und Kopf der Familie, war ein Textilhersteller in Guben. 1922 heiratete er Elisabeth (geborene Wilke), die von ihrer Großmutter eine Hutfabrik erbte. Sie hatten fünf Kinder. Villa Wolf existierte von 1927 bis 1945, gelegen auf einer Anhöhe an einem gut sichtbaren Ort zwischen zwei Gärten, parallel zum Neißeufer, an der damaligen Teichbornstraße 13, zurzeit Królewska-Straße in Gubin. Der Eingang ins Gebäude befand sich an der Ostseite, die Front des Hauses war nach Westen ausgerichtet. Von dort konnte man einen weiten Blick auf das Flusstal genießen. Der Architekt Ludwig Mies van der Roche sorgte dafür, dass die Villa mit einer durch eine Wand gestützten Terrasse ausgestattet wurde. Der Besitz bestand aus einem schmalen Grundstück, das sich vom Südwesten nach Nordosten zwischen der Grünen Wiese (heute Piastowska-Straße) und Teichbornstraße erstreckte. Die kleine, steile Anhöhe auf einer Seite des Gründstücks schloss an den damals noch bestehenden Weinberg an. 1925 gab E. Wolf den Bauplan einer Villa für seine Familie in Auftrag. Das Konzept des aus Klinkerziegelwürfeln gebauten Hauses basierte auf einer asymmetrischen Gestaltung von flachen Werksteinen verschiedener Form. Das Interieur der Villa stand im Einklang mit den offenen Flächen und der hügeligen Gegend und bildete auf diese Art und Weise eine Harmonie, die zum Leitgedanken des Bauplans wurde und die in den Arbeiten von Mies van der Rohe immer stärker an Bedeutung gewann. Die äußeren Glaswände mit einer leicht angehobenen Steinterrasse und einem Garten bildeten einen architektonischen Bezug zur natürlichen Umgebung. LUDWIG MIES VAN DER ROHE Ludwig Mies van der Rohe (1886-1969) war ein deutscher Architekt der Moderne, der auch in den Vereinigten Staaten tätig war. Er zählt zu den Hauptvertretern des Internationalen Stils. Von Kindheit an arbeitete er in der Familienwerkstatt seines Vaters und seit 1899 bereitete er sich an der Gewerbeschule und als Maurerlehrling auf das Berufsleben vor. 1904 nahm er eine Lehre bei einem Architektenbüro auf. Unter dem Einfluss Behrens entwickelte er einen Stil, der fortgeschrittene technische Lösungen mit dem Klassizismus im Sinne Karl Friedrich Schinkels verband. Einen gewissen Einfluss übten auf ihn auch die künstlerischen Ansichten der russischen Konstruktivisten sowie der holländischen Gruppe De Stijl aus. Mies ist bekannt für seine Aphorismen „weniger ist mehr“ sowie "Gott ist im Detail", in denen er seine wichtigsten Ansichten über die Architektur zusammenfasste. Er wurde zum geistigen Vater der Architekturstile Brutalismus und Minimalismus. Er war bestrebt, mithilfe einer Architektur, die sich die Ehrlichkeit dem Stoff gegenüber und die strukturelle Einheit zum Ziel setzt, einen neutralen Raum zu schaffen. In seinen letzten 12 Lebensjahren gelang Mies zur Vision einer monumentalen Architektur „Haut und Skelett“. Seine späteren Arbeiten sind ein hervorragendes Resümee eines Lebens, das der Idee einer universellen, in ihrer Einfachheit raffinierten Architektur geweiht wurde. In der Urbanistik plädierte er für die freie Gestaltung, die sich aber von einem rigorosen Raster und klassisch ausgewogenen Proportionen leiten lässt. L. M. van der Rohe entwarf und realisierte mehrere moderne Hochhäuser, hauptsächlich in Chicago, die Vorbilder für spätere Wolkenkratzer waren. Zu ihnen gehören die Wohnhäuser an der Lake Shore Drive 860-880 (gebaut 1948-52 als erste reine Stahlkonstruktionen mit verglasten Fassaden) sowie Seagram Building in New York (gebaut 1954-58 in Zusammenarbeit mit Philip Johnson). Andere Arbeiten von Mies sind:
Die Residenz zeichnete sich durch mehrere Besonderheiten aus. Eine von ihnen war eine geräumige Schatzkammer, die sich im Keller des Hauses befand. Erich Wolf besaß eine große Zahl von wertvollen Kunstwerken. Zu ihnen gehörten viele Gemälde, u. a. von Menzel, Böklin, Thom, Dix, Courbet und Friedrich. Darüber hinaus verfügte er über eine Skulptursammlung, hauptsächlich von Ernst Barlach. Die wertvollste Sehenswürdigkeit war eine Sammlung chinesischen Porzellans, damals weltweit sehr hoch geschätzt. Alle Kunstwerke harmonierten hervorragend mit dem Hausinterieur. Das Porzellan befand sich in Schaukästen, die Gemälde hingen in Wohnzimmern. Ludwig Mies van der Rohe beschränkte sich nicht auf den Entwurf der Villa. Seine Arbeiten bezogen sich auch auf Gegenstände des täglichen Gebrauchs, z. B. Stühle. Mies war bekannt für eine detaillierte Vorgehensweise (Gesamtkunstwerk), allerdings wurden manche seiner Anregungen und Lösungen nicht umgesetzt. Zum Beispiel pflanzte die Ehefrau des Hausbesitzers entlang der Fassade Wisterien an, um die scharfen architektonischen Züge abzumildern. Auch das Einsetzen von Blumenbeeten schien in keinem Zusammenhang mit den Absichten des Architekten zu stehen. Das Kinderzimmer, das vom offiziellen und repräsentativen Teil der Villa abgetrennt wurde, war in einem sehr persönlichen und angenehmen Stil möbliert. Einer der Bestandteile, die den Raum besonders gemütlich machten, war ein kleiner Kachelofen. Das Schlafzimmer des Kindermädchens, das Bad und die Nähstube wurden auch nach dem Geschmack der Hausbewohner eingerichtet. NUTZUNG DER FLÄCHEN DER JETZIGEN PARKANLAGE VOR DEM ZWEITEN WELTKRIEG
In der Nähe der Gaststätte befand sich auf der südlichen Seite an der Teichbornstr. 11 (heute Królewska-Straße) ein Tanzlokal „Sanssouci” (Restaurant mit einem kleinen Garten). Der Eigentümer war Max Koumont, ein gebürtiger Franzose. Daneben standen die Villen Hainson und Schlief. An diesem Ort wurde auch die später insbesondere in Deutschland und den Vereinigten Staaten berühmte Villa Wolf 1926 - 1927 gebaut. Spuren dieser Gebäude blieben heute leider nur im Boden ihrer Grundstücke erhalten und ihr Erscheinungsbild ist auf Postkarten aus der Vorkriegszeit zu finden. Himmelsleiter in Gubin 1907 erfüllte sich ein lang gehegter Wunsch der Bewohner der Neißestadt. Es wurde eine Verbindung vom Neißeufer zum höher gelegenen Teil der Stadt geschaffen. Der Volksmund hatte für diese Verbindung schnell einen Namen, die „Himmelsleiter“. Diese und die etwas kleinere Treppe, die südlich der großen Himmelsleiter von der Piastowska Str. zu erreichen ist, können als Startpunkt zu einem Spaziergang in die Gubiner Berge dienen, von den man einen faszinierenden Ausblick über die Städte Guben und Gubin hat. Theaterinsel Die polnische Insel, zwischen den Städten Guben und Gubin im Flusslauf der Neiße gelegen, kann man von beiden Städten über Brücken erreichen. Auf der Insel stand ein Theater, welches 1874 eröffnet wurde. Obwohl das Theater wie durch ein Wunder den 2. Weltkrieg unbeschadet überstanden hatte, fiel es 1945 Brandstiftern zum Opfer. An historischer Stelle findet man heute das neu errichtete Eingangsportal, auf dem sich originale Säulenreste des ehemaligen Theaters befinden. Ein kleines Denkmal von Goethes Muse Corona Schröter, die in Guben geboren wurde, zierte den Theaterpark. Ein Teil des Denkmals steht noch heute, doch die Büste gilt als verschollen. Die Neißeinsel ist ein Park für Fußgänger und Radfahrer geworden, mit gepflegten Anlagen und Sitzgelegenheiten im Schatten alter Bäume. Am Wegrand ist eine vergrößerte Holznachbildung des Goldfisches von Vettersfelde zu finden. Das Original ist ein Teil des 1882 in Vettersfelde unweit von Guben gefundenen skythischen Goldschatzes, der sich heute in einem Berliner Museum befindet. |
| INTERESUJĄCE MIEJSCA | SEHENSWERTES |
| Podstawowe zwroty polsko-niemieckie | Einfache deutsch-polnische Redewendungen |
| ja - tak nein - nie Danke - Dziękuję. Bitte schön. - Proszę bardzo. Guten Morgen! (rano) lub Guten Tag! (po południu) - Dzień dobry! Auf Wiedersehen! - Do widzenia! Guten Abend! - Dobry wieczór! Gute Nacht. - Dobranoc. Hallo! - Cześć! (nieformalne przywitanie) Tschüss! - Cześć! (nieformalne pożegnanie) Bis bald! - Do zobaczenia wkrótce! Verzeihung. Es tut mir leid. - Przepraszam. Przykro mi. Entschuldigung! - Przepraszam! (np. zaczepiając osobę nieznajomą) zahlbar (np. wstęp) lub kostenpflichtig (np. usługa) - płatny frei (np. wstęp) lub kostenlos (np. usługa) - bezpłatny geöffnet - otwarte geschlossen - zamknięte Eintritt frei - wstęp wolny Przedstawianie się: Ich heiße... - Nazywam się... Mein Name ist... - Na imię mam ... Wie heißt du? - Jak się nazywasz? Ich bin Pole / Polin. - Jestem Polakiem / Polką. Ich komme aus Polen. - Pochodzę z Polski. Ich wohne in Warschau. - Mieszkam w Warszawie. die Hauptstadt - stolica Ich bin 30 Jahre alt. - Mam 30 lat. Ich arbeite als... - Pracuję jako... Przydatne zwroty w rozmowach: Sprechen Sie Deutsch / Polnisch? - Czy mówi pan / pani po angielsku / polsku? Sprechen Sie bitte langsamer / lauter. - Proszę mówić wolniej / głośniej. Könnten Sie das bitte aufschreiben? - Czy mógłby pan / mogłaby pani to zapisać? Könnten Sie bitte wiederholen? - Czy mógłby pan / mogłaby pani powtórzyć? Ich verstehe nicht. - Nie rozumiem. Zwroty przydatne przy zakwaterowaniu: das Hotel - hotel die Herberge - schronisko das Camping - kemping Haben Sie freie Zimmer? - Czy macie państwo wolne pokoje? Ich habe eine Reservierung auf den Namen Nowak. - Mam rezerwację na nazwisko Nowak. das Einzelzimmer - pokój jednoosobowy das Doppelzimmer - pokój dwuosobowy mit Klimaanlage - z klimatyzacją mit Bad - z łazienką der Pass - paszport |
Pytanie o drogę: Wo ist... ? - Gdzie jest... ? Entschuldigung, wie komme ich zum Bahnhof? - Przepraszam, jak dojść do dworca? Entschuldigung, wo ist die Schillerstraße? - Przepraszam, gdzie jest ulica Schillera? Können Sie mir das auf der Karte zeigen? - Czy może pan / pani pokazać mi to na mapie? Ist das weit von hier? - Czy to daleko stąd? Ich habe mich verlaufen. - Zgubiłem się. Sie sollen... - Musi pan / pani... nach rechts abbiegen - skręcić w prawo nach links abbiegen - skręcić w lewo umkehren - zawrócić geradeaus gehen - iść prosto hinter der Ampel - za światłami Transport der Bus - autobus die U-Bahn - metro das Auto lub der Wagen - samochód die Autobahn - autostrada der Zug - pociąg das Taxi - taksówka der Flughafen - lotnisko der Busbahnhof - dworzec autobusowy der Bahnhof - dworzec kolejowy die Bushaltestelle - przystanek autobusowy der Autoverleih - wypożyczalnia samochodów das Lebensmittelgeschäft - sklep spożywczy der Supermarkt - supermarket die Tankstelle - stacja benzynowa Wo ist der nächste... ? - Gdzie jest najbliższy... ? das Gepäck - bagaż die Gepäckaufbewahrung - przechowalnia bagażu die Information - informacja der Abfahrt - odjazd der Abflug - odlot annulliert - odwołany verspätet - opóźniony keine freien Plätze - nie ma wolnych miejsc die Ankunft - przyjazd die Ankunft - przyloty |
| GENEZA KONCEPCJI | GENESE DES KONZEPTS |
| Jak doszło do powstania koncepcji Euromiasta Gubin-Guben? Gubin i Guben przez blisko 700 lat tworzyły jeden organizm miejski nad Nysą Łużycką. Granica polsko-niemiecka po II wojnie światowej wzdłuż Nysy Łużyckiej i Odry, podzieliła ten układ urbanistyczny i strukturę osadniczą. Powstały dwa miasta: polski Gubin i niemiecki Guben (później Wilhelm Pieck Stadt Guben). Zmiany ustrojowe w NRD i PRL, nowy samorząd terytorialny, to czas pełnego otwarcia w relacjach obu miast. Od chwili podpisania umowy partnerskiej, 19.01.2023 r., pomiędzy Gubinem, Guben i Laaatzen z Dolnej Saksonii, zazębiała się sieć miast bliźniaczych. Proces ten związany był z różnorodnymi trudnościami i wymagał wielu transgranicznych negocjacji. Dążąc do odbudowy historycznego układu urbanistycznego z centrum w obrębie dawnego starego miasta, w bezpośredniej styczności obu brzegów Nysy Łuż., zaproponowałem koncepcję Eurocentrum Gubin-Guben. Jej obszar zamykał się w granicach starego miasta z końca XIX w. i początku XX w. Koncepcja ta została zaakceptowana przez Radę Miasta kadencji 1990- 1994. Udało się przekonać do niej również ówczesnego burmistrza Guben Bernda Balzarek , jego następcę Gottfrieda Haina oraz Radę Miasta Guben. Po 1994 r. rozpoczęła się realizacja idei wspólnej infrastruktury obu miast. W latach 1995-1996 wynegocjowane zostało porozumienie w celu równoległego rozwoju struktury przestrzennej naszych miast jako przyszłego obszaru Euromiasta Gubin-Guben, a Rada Miasta Gubina 21 maja 1996 roku podjęła stosowną uchwałę, by spełnić wymogi planistyczne. Dla tych działań niezbędne było opracowanie Koncepcji struktury przestrzennej Euromiasta Gubin-Guben i Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Gubin. W wyniku tych działań pierwsze na polskim pograniczu „Euromiasto Gubin-Guben” stało się symbolem dobrej współpracy transgranicznej. Czesław Fiedorowicz Burmistrz Gubina w latach 1990 -1998 Prezes Konwentu Euroregionu „Sprewa –Nysa- Bóbr” | Wie kam es zur Entstehung des Konzepts der Eurostadt Gubin-Guben? Guben, das heutige Gubin ist seit über 700 Jahren eine Stadt an der Neiße. Nach dem Zweiten Weltkrieg teilte die deutsch-polnische Grenze entlang der Neiße und Oder das Stadtbild und die Siedlungsstruktur. Daraus entstanden zwei Städte: Das polnische Gubin und das deutsche Guben (von 1961-1990 Wilhelm-Pieck-Stadt Guben). Die systempolitischen Veränderungen nach 1989 in der DDR und der Volksrepublik Polen sowie die territoriale Selbstverwaltung galten als Beginn der sozialpolitischen Annäherung zwischen den beiden Städten. Nachdem der Partnerschaftsvertrag am 19. Januar 1991 unterzeichnet worden war, intensivierte sich zwischen Gubin, Guben und Laatzen (Niedersachsen) das Netzwerk der Partnerstädte. Dieser Prozess beinhaltete viele Schwierigkeiten und benötigte zahlreiche grenzüberschreitende Verhandlungen. Meine Idee war, dass der Wiederaufbau des historischen Stadtbildes im Zentrum von Gubin, der Bereich der ehemaligen Altstadt und die direkte Verbindung am Ufer der Neiße im Konzept des Eurozentrums Gubin-Guben erhalten sind. Dieser Stadtbereich erschließt sich aus dem ehemaligen Altstadtkern aus dem späten 19. und Anfang 20. Jahrhundert. Das Konzept wurde durch den Stadtrat (Amtszeit 1990-1994) anerkannt und setzte sich bei den damaligen Bürgermeistern von Guben Bernd Balzarek, seinem Nachfolger Gottfried Hain und den Gubener Stadtverordneten durch. Ab 1994 wurde die Idee einer gemeinsamen Infrastruktur aus beiden Städten allmählich in die Tat umgesetzt. In den Jahren 1995/96 handelte ich eine Vereinbarung zur gemeinsamen Entwicklung der räumlichen Struktur unserer Städte und zugleich für den zukünftigen Bereich der Eurostadt Gubin-Guben aus. Der Stadtrat fasste am 21. Mai 1996 einen entsprechenden Beschluss, um diese Bedarfshandlung zu erfüllen. Um entsprechend handeln zu können, war es notwendig, ein Konzept der räumlichen Struktur der Eurostadt Gubin-Guben deren Bedingungen und Richtlinien des Nutzungskonzeptes zu erarbeiten. Diese Maßnahmen waren die ersten Schritte an der polnischen Grenze Eurostadt Gubin-Guben und der Anfang einer guten grenzüberschreitenden Zusammenarbeit. Czesław Fiedorowicz Bürgermeister der Stadt Gubin (1990-1998) Vorsitzender des Konvents der Euroregion „Spree-Neiße-Bober“ |
